Sistem İçgörüleri — Windows System Insights

Windows System Insights Nedir?

Windows Admin Center ile birlikte başarılı bir uygulama olan Sistem İçgörüleri aracını kullanarak sisteminizdeki anomalileri makine öğrenme temelinde çalışan algoritması ile tahmine dayalı olarak tespit edebilir, sistem bazında kaynak analizi yapabilir ve gelecekte meydana gelebilecek olası darboğazların önüne geçebilirsiniz. Windows Admin Center ile kullanması keyifli ve önemli olan bu özelliği Admin Center olmadan desteklenen sunucu işletim sistemlerinde kullanabilirsiniz. Windows Server 2019 Core için de kullanılabilen bu özellik Hyper-v Server Core platformu için ne yazıkki kullanılamamakta.

Yukarısı karışık olsa da özetle System Insights aracı Windows Server 2019 ve 2022 için tahmine dayalı bir analatik özelliğidir. Her biri makine öğrenimiyle desteklenen tahmin temelli algoritması ile olay görüntüleyicideki verileri, performans sayaçlarını ve yerel sistem olaylarını işleyerek ileride yaşanabilecek durumları önceden tahminine yardımcı olan bir algoritmadır.

Her sistem yöneticisinin başına gelmiştir yada kaçınılmaz olarak gelecektir. Uzak masaüstü sunucularda bazı kullanıcılar Excel’den öyle bir rapor çeker ki tüm işlemciyi adeta tek başına sömürür. Düzenli aralıklarla aldığınız SQL veya sistem yedekleri bi anda büyümüş ve diske sığmayacak noktaya gelmiş olabilir. ERP yazılımınıza bir güncelleme gelir, yazılımcı arkadaşlar bişeyler dener ve programın gereksiz tüm logunu veritabanı yazma kararı alıp size bildirmeyebilir. Her durumda bu tip durumları sizin farketmeniz bazen günler ve haftalar alabilir. Örnekler çoğaltılabilir ama bu tip durumlarda üçüncü parti bir araç kullanmadan Windows ile birlikte gelen System Insights özelliğini aktifleştirerek bu durumların önüne bir nebze geçebilirsiniz.

System Insights Aracı Nasıl Kullanılır?

İster Admin Center üzerinden olsun isterse Windows Server Manager üzerinden “Add Roles and Feature” altında “Feature” bölümünde System Insights aracını etkinleştirebilirsiniz.

Windows Admin Center Nasıl Aktifleştirilir?

Kurulumu yapmak istediğiniz sunucuda Roles & Feautures bölümünden doğrudan aktifleştirebilirsiniz. Yeniden başlatma gerektirmez.

Admin Center üzerinden bu şekilde aktifleştirebilirsiniz.

Powershell ile aktifleştirmek için

Add-WindowsFeature System-Insights -IncludeManagementTools

Varsayılanda gelen sistem içgörü işlevleri

4 adet işlev varsayılanda yüklü gelmektedir. Bunlar datıylaca açıklayalım.

CPU capacity forecasting / CPU kapasite tahmini

CPU kullanımının ne durumda olduğunu takip etmek için sık sık sistem monitörlerini takip etmenizi ortadan kaldıracak bir özellik. İşlemci atamalarnızı optimize edebilecek oldukça başarılı bir uygulama. İşlev çalıştığı saatteki CPU durumunu dikkate alıyor bu noktada en yoğun kullanılan saatlere ayarlama yaparsanız daha güzel sonuçlar çıkar. Örnek olarak benim sistemimde gece 3 civarı SQL yedekleri alınıyor ve bunun işlemciye yükünü yıl içinde nasıl yansıdığını görmek istemiştim.

Daha güçlü tahmin modelleri oluşturmak için işlevi saatlik ve dakikalık aralıklarda çalıştırabilirsiniz.

Sonuç ekran görüntüsündeki gibi ortada nerdeyse 1 yıllık rapor var elimde, işlemci kullanımı %50'yi bile geçmemiş. Bu durumda fazladan atadığım vcpu’ları başka makinelere verebilirim. Saatlik ve dakikalık çalıştırsaydım daha detaylı bir grafik ve tahmin elde edebilirdim ama bu benim için yeterli.

Ayarlarda raporun hangi günlerde, saat ve dakika bazında ayarlanabilmesi mümkün

Network capacity forecasting / Ağ kapasite tahmini

Yukarıdaki CPU kapasite tahminine benzer olarak network trafiğinin kapasite tahminini çıkartır.

Total storage consumption forecasting / Toplam depolama tüketimi

Toplam disk alanına odaklanan bu rapor, sisteminize bağlı ne kadar disk varsa hepsini baz alarak tahin yapmaktadır.

Yakın zamanda disk arttırımı gerektirecek bir durum olmadığından herhangi bir uyarı yok.

Volume comsumption forecasting / Bölüm tüketim tahmini

Sisteme bağlı tüm disklerin durumunu gösterir. En kullanışlı tahmin araçlarından birisidir benim gözümde çünkü doğrudan işime yaramıştı. 2021'in eylül ayının başında kontrolden çıkan bir sql veri tabanının sistemdeki büyümesini yedeklerden yada başka bir yerden değil doğrudan bu işlev üzerinden fark etmiştim. Ekran görüntüsü aşağıdaki gibi. Grafik her şeyi açıklıyor aslında. Yoğun veri kaydeden üretim ortamları için işletim sistemi seviyesinde hangi diskin ne durumda büyüdüğünü ve ne zaman dolacağını tutarlı bir şekilde izleyebilirsiniz.

Forecast raporunda bana SQLDATA (D:) diskinin böyle giderse 22 gün içerisinde dolacağının uyarısını yapıyor. D diskindeki anormallik yedek aldığım E diskine de yansımış. Tek ekrandan, tek rapor ile bir taşla iki kuş!

Varsayılana ek olarak 2 adet daha işlevi kütüphaneden ekleyebiliyorsunuz. Raporların zamanlamasını doğru şekilde sisteminize göre yaptığınızda tahmin raporları daha doğru sonuçlar verecektir.

Fiziksel disk anomali tespiti (IOPS)

Yaşanabilecek durumlara göre aksiyon aldırtabilirsiniz. Örneğin diste yer dolduğunda temizleme işlemi yaptırmak için powershell scripti çalıştırabilirsiniz. Nasıl yapıldığına dair dökümana bu linkten ulaşailirsiniz.

Bu tip raporlar ile olayın yaşandığı zamanı görerek o gün gerçekleşen durumu olay günlüklerinden de inceleme şansınız daha rahat oluyor. Aşağıda Microsoft tarafından eklenmiş tanıtım filmini izleyerek daha fazla fikir sahibi olabilirsiniz.